Щаратусса Мямма

Репрессиярдал чIумал диндалул аьлимтал бугьлагьини, бувгьуну бур кIива Щардал шяравасса аьлимчу: Кьасин ва Мямма. Кьасин увгьуну Дарбантуллал дуснакьраву хъунмасса хIал къабувну ивкIуну ур. Увччусса кIанугу гъанминнан къалявкъуссар тIар.

Щаратусса Мямма
Щаратусса Мямма

Мямма тIима аьлимчуная кIулмур укунсса бур. Мямма увну ур 1840 шинал Щарав Нугъурхъал тухумраву. ОьрчIнива му хъинну диндалул чулухунай гъира бусса ивкIун ур. Дуклан гьунар бусса оьрчI буттал гьан увну ур диндалул аьлимтурачIан Гъумукун. Цаппара хIаллава Гъумук дуккавугу къуртал дурну, увххун ур дуклан ЦIуйшав АьвдулхIалим-апаннинал мадрасалувун. Мадрасалуву ганал лархьхьуну дур диндалул элмурду дакъасса, цаймигу личIиличIисса элмурду (астрономия, математика, философия). Мямма хъинну ххуйну мадрасагу къуртал бувну зана хьуну ур шавай. Хъунмасса хIал шаппагу къабувну, лавгун ур дуклан Кьукуннал мадрасалувун. Шанна шинава къуртал бувну Кьукуннал мадрасагу, Мяммал бувну бур кулпат.

Щарав Мямма зий ивкIун ур имамну, кьадину. Ванал дуллалисса даврия шяраваллил жяматгу рязину бивкIун бур. Шяраваллил инсантуран буккин-чичин, Кьуръан, дин-чак лахьхьин дуллай ивкIун ур.

Мямма хьуну ур хъунмасса хIурмат бусса, махъ нанисса инсан. Щаллагу Лакку билаятрай 60-ннин бивсса оьттул душманталну бивкIсса тухумру цIу-ччатI бивхьуну дакьил бувну бур.

Ца шинал шяраву къурагъшиву хьуну, гъараллу къалачIлай, гьарзад кьаркьун диркIун дур. Мямма жяматращал архIал лавгун ур Хъурхъиял валинал ПирмухIаммадлул зияратрайн. Микку зикригу бивхьуну, садакьагу бавчIуну, дуаь дурну дур. Мунал дуаь дуллалиссаксса хIаллай ссав ттуруллахьхьун ларгун, дуаь дуллай къуртал хьувкун, гъарал ларчIун дур.

Репрессиярдал чIумал Мямман диркIун дур 97 шин. Къашавай уттуивхьусса шания изан увну увцуну ур. Цал авкьуну ур Гъумуксса дуснакьравун, яла Щурагьун гьан увну ур. Ряхва барз бувну бур Щурагьиял дуснакьраву. Гикку дуснакьраву Мямма къашай хьуну ур. Хъунма хIал къавхьуну, Щардал Мямма дунияллия лавгун ур. Гъанминнангу баян къабувну, увччуну ур Щурагь. Мунияр махъ дуснакьраву зузисса Бутта тIисса ца щарачунал кьюлтIну баян бувну бур шяравусса гъанминнан гьав дусса кIану.