Абубакрдул душ Аьиша

Абубакрдул [разияллагьу аьнгьу] душ Аьиша [разияллагьу аьнгьа] бивкIссар МухIаммад Идавсил [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] кулпатирттавасса ца. Гания жучIанма бивну бур чIявусса тIайласса хIадисру, хIакьинусса кьинигу циняв бусурманнал ишла буллалисса.

Аьиша [разияллагьу аьнгьа] лайкь хьуну бур «Уммуль-муъминин» – муъминтурал нину» – тIисса цIанин ва бухлай бивкIссар та заманнайсса арула яла лахъмий элму думиннал кьюкьлувун. Аллагьнал цIимилийну ва бивкIун бур МухIаммад Идавсил [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] яла хьхьичIунми асхIабтуравасса ца ва ваниву чIярусса лайкьсса тIуллу диркIун дур.

Аьишал [разияллагьу аьнгьа] бусравшиву тасттикь бувну бур ваний бакъу бивхьусса чIумал Аллагьнал Цалва луттираву (Кьуръандалуву) Аьиша тIайласса, марцIсса бушиву чIалачIи бувну. Ялагу ванил бусравшиву чIалай бур ва МухIаммад Идавсил [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] яла ххирамур кулпат бивкIшиврийну.

Ца чIумал Идавсихь [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] цIувххуну бивкIун бур:

«Цу ххирар вин яла гужну?» – куну.

Идавсил [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] жаваб дуллуну дур: «Аьиша [разияллагьу аьнгьа]», – куну.

«Хъирив цу ххирар?» – цIувххуну бур ялагу.

«Ганил ппу», – куну бур Идавсил [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] (Бухари).

Му бакъассагу, МухIаммад ИдавсичIан [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] хьхьугу кьинигу Занная Кьуръандалул аятру (вахIъю) ликкайсса бивкIун бур Аьишал [разияллагьу аьнгьа] къатлуву. Мунин барашиву дуллай бур хIадисрал:

«Мяйжаннугу тачIав Занная вахIъю къалиркссар ттучIан цавагу кулпатрал къатлуву, так Аьишал къатлуву дакъа» (Бухари, Муслим).

Му ппурттуву яхъанахъисса хъаннияр Аьишал [разияллагьу аьнгьа] лахъшиврия бувчIлай бур МухIаммад Идавсил [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] укунсса мукъурттива:

«Аьиша вайми хъаннияр лахъссар, сарид (Идавсил [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] яла ххирамур дукра) ххуйсса кунна вайми дукрардаяр». (Бухари, Муслим)

Тамансса асхIабтал цанма цумур бунугу хIадис къабувчIлайсса чIумал лагайсса бивкIун бур Аьишан [разияллагьу аьнгьа], бувчIин ба учин. Ганил бувчIингу бувну, тIайла бацIангу байсса бивкIун бур. Халифатрал заманнай ванил кумаг байсса бивкIун бур жагьилсса бусурман хIукуматрал бакI дургьуминнан тIайласса, агьамсса хIукмурду буван.

Аьиша [разияллагьу аьнгьа] хьуну бур ккаккияну дакIнихтуну, марцIну лас ххирасса, ганал чIарав бацIайсса кулпатрал. ЦIанасса чIумуву чIявусса бусурман хъаннин ччай бур муниха лавхьхьусса хьун, ласная личIи къахъанахъисса, ганан шайссаксса хIурмат бусса.

ХIакьинусса кьини чIявусса тIайла бакъасса инсантал бур бусурман хъамитайпалун элмулуха зун къабучIиссар, къааьркинссар тIий. Лавай кIицI бувмунил ккаккан буллай бур му къатIайласса бушиву.

Бусурмансса хъамитайпалун хъинну гужну аьркинссар лахьхьин цинмагу цайминнангу хайр бусса кIулшивуртту, аькьлу-кIулшилул бувччусса бикIаншиврул гьарца ишираву, мукунсса бивкIссар Аьиша [разияллагьу аьнгьа] – МухIаммад Идавсил [саллаллагьу аьлайгьи ва саллям] кулпат.

Хъамитайпалун бакъа щинни аьркинсса кIулшиву, мурихха хъанахъисса цилва оьрчIансса цалчинмур мактаб. БикIуча Аьишал [разияллагьу аьнгьа] тарих жунма цинявннан эбратну.

Оригинал: https://t.me/prosveshenie_zh/2362

Перевод на лакский: Магрикаят Махмудова.