Ислам лахьхьавриву барачатшиву дуссар

1-мур ЦIувкIуллал шяраваллил имамнащалсса ихтилат

Ислам лахьхьавриву барачатшиву дуссар
Ислам лахьхьавриву барачатшиву дуссар (Фото: ilchi.info)

Имамнащалсса ихтилат

МухIуттиннул арс Аьлиев Муса 1-мур ЦIувкIуллал шяраву имамну зий ур. Ва яручу ур. Чил миллатрал инсаннал буттал шяраваллил агьулданул хIакъираву увкумунихгу вичIи дишин, диндалул ххуллу-хха буруччавриягу ихтилат буван хьунабавкьура на Мусащал.

– Мусай, ЦIувкIрав гьан уваннин ина чув зий уссияв? Буси вила оьрмулия, кутIану бунугу.

– На ТIиларатIиял райондаясса ура. 2011-ку шинал къуртал бувссар Дагъусттаннал исламрал институт, 18 шинни ттул имамну зий. Аьрасатнал цамур региондалийгу 2 шинай зий ивкIра. Май зуруй Муфтиятрал тIайла увккунна имамну ЦIувкIрав.

– Мусай, бакIрайва цIуххинна: ина ссал ххари увра, ссал пашман увра?

– Агьалинал хъамал ххирашиврул ххари унна. Шяравусса гьарма дакI цIуцIаврий ци кумаг аьркинни тIий цIухлан бикIай, хъамалу уванмуних хьуну бикIай. Ттун къюкIсса зунттал шяраву, чIирисса шяраву учиннуча, мизит, цуппа ххуйсса бухьурчагу, бакбиссунсса къулайсса шартIру дакъасса, гъилишиву дакъасса бусса ххива. Отопление, гьарзат дусса мизит бур. Пашман увара ттунма агьалинан бувчIуну, лалавсун ччимур ттунма ччикун бувчIин буван хъанай бакъашиврия. Вайва гьарца кIанттайсса масъаларттал, жагьилтал шяраву къабацIлай бушиврул, зузи кIантту бакъашиврул, шяравалу кьаритлай бушиврул, ниттил маз ххирану бакъашиврул.

– Вин инсантуращал маз лякъин захIмат хъанай бакъарив? Вил чIарав бацIайсса бурив ЦIувкIуллал жагьилтураву?

– Шяраваллил администрациялул хъунама Ильдаров МахIаммадрасуллуя тIайла хьуну, на дуллалимуницIун кабакьай­сса бур. Ххари унна шяраву чантI увкусса, бюхъу-хIарачат бусса жагьилтал бушиврул. ЦIувкIуллал шяраваллил тарих бяличIан къабитансса давурттаха зунсса мурад бур вайннал, шагьрурдаймигу, шяравумигу хIала бувххун, дуллай бур дан аьркинсса давуртту, ва жул аьмсса минар, цинявннал буттал къаттар, бу­ттал къатлул кьадругу, кьиматгу лавайну бикIантIиссар тIисса тарап дур вайннал.

Рамазанов ХIажирамазангу мудан чIарав ацIай. Цал ттигу тикрал буван, шагьрулийсса ЦIувкIуллал жагьилталгу шяраваллил оьрмулия архну бавцIуну бакъассар, Исяев ХIажимурадлул хIарачатрайну таманссаннащал кIул хьура, хIала бухлай бур, тийнмайну бавцIуну бакъар.

Ттун хьхьичIва-хьхьичI бугьарасса инсантурах вичIи дишин багьлай бия, диндалул, бивкIу-буккулул аьдатру дуваврил хIакъираву ихтилат буван, къакIулмур лахьхьин. Шяраву шариаьтрал хIукмурду кIулсса, магьар бишин, бивкIу буччин ва цаймигу ишру щаллу буван шайсса инсан икIан аьркинссар.

На шяравусса бугьарасса инсантурачIан, Исрапил КаримовлучIан, Аминат МаллаевачIан ивра, утти­гъанну Ккуллал райондалул Имамтурал советрал хъунама МухIаммадманнар Бариевлущал ва Муфтиятрал просвещениялул райондалиймур отделданул хъунама Аьбдулмуъмин Насруттиновлущал бивру школалийн, хьунабавкьуру учительтуращал ва дуклаки оьрчIащал.

Укунсса хьунабакьавурттай жу мудангу бу­ссару гъалгъа тIий исламрал диндалул ххуллу-ххуттай цIакьну бацIан аьркиншиврия, чIаравминнай рахIму-цIими баврия ва хъуниминнаха хIурмат баврия. МахIачкъалалив яхъанахъисса , 96 шинал оьрмулуву­сса Кьуцмаева ПатIиматлущал хьунаавкьура шяраваллил тарихраву кIулмуния цIуххин.

Мукунма бивкIу-буккулул аьдатиртталсса байсса Зиркьуева Зулайхатлущал ва Каспийскалийсса КьурбанмахIаммадова Кабиратлущал. Шяраваллил тарих лахьлай ура, халкьуннал багьу-бизулул хIакъираву кIул буллай ура. Ва ялагу, «Телеграммрай» ва цаймигу сетирдай на исламрал диндалул гьанурдал, чак баврил, Кьуръан буккаврил дарсру дихьлай ура.

Амма так диндалулсса буваврий гьашиву дурнугу акъара. Шяравунияр шагьрулий жагьилтал чIявусса бухьувкун. Жу август зурул ахирданий Ккуллал райондалул хъунама Гуйдалаев АьбдурахIманнущал уртакьну ЦIувкIуллал жагьилтурал батIаву дурссия, шяраву дуллан аьркин­сса давурттая ихтилатру бувссия, агьамсса масъалартту гьаз бувссия, диндалул ххуллийхгу най, буттал улча, ниттил маз хьхьичIунну къуццу тIун аьркинну бушиврия. Ппухърунная ирсирай бивсса рувхIанийсса ххазинардал кьимат лавайну бикIан аьркиншиврия. Дурссия ккурттачIатIаракIру ритаврил турниргу.

– Нюжмар чаклийн ба­тIайрив мизитравун, мадарасса бучIайрив?

– АльхIамдулиллагь, Аллагьнайн щукру, цIана чIалай бур халкьуннан диндалул агьамшиву, кьимат кIул хъанай бушиву, жагьилми бикIу, хъуними бикIу, чак буллан ччай, дин лахьлай бур. Мудангу учIайсса 4-5 жагьил ур. Инсантал, Аллагьнал къатлуву дунияллул къайгъурдаягу ца лахIзалийссавагу ят бувцуну, Заннайн лабизлай, дуаьрду дуллалавриву, Заннащал цувалу ливчIун, оьрмулул мяъна-мурадрал вив куртI хъанан аьркиншивруву рахIатшиву душиву ва мукунсса лахIзардах мюхтажшинна душиву бувчIайхту, кIункIу тIунтIиссар мизитравун.

Ттул гьанумур мурадгу жагьилтуран му бувчIин бувавур, укун бикIан аьркин­ссар, мизитравун занан аьркин­ссару тIисса тIалавшиннарду дуллай бакъача, заназавриву мунан цанма мюнпат бушиву лаласунну. На мудангу ислам лахьлахьияра, мунийн бувну оьрму бутияра, муниву зун барачатшиву лякъинтIиссар тIун икIара.

Ши­ккува кIицI лаган ччива, диндалул иширттавугу, шяраваллил оьрмулул иширттавугу чялишну гьуртту хъанай бур хъами. ОьрчIан тарбия дулавриву ниттихъал бияла хъунмассар, хIакьину жула оьрчIру ва жагьилтал къаххуймуния махъаллил буван, буруччин багьлагьисса ппурттуву, хъаннилмур потенциалгу багьайкун ишла буван аьркинссар.

Мунияту ттун МахIачкъалалив ЦIувкIуллал ссурвал батIинсса , мажлис бувансса пикригу бур. ХIалу дагьну дунура, хIала буххияра тIий ура ЦIувкIуллал хъаннихь. Аллагьнал зун ва зул кулпатирттан паракьатшиву, хъиншиву, барачатшиву дулуннав, хъинбалардахсса чири чIяву буваннав, дунияллул ва ахиратрал балардаща буруччиннав!

Ихтилат бувссар: ПатIимат Рамазановал.