Ниттил кьимат

Ихтилатирттава ччя-ччяни баллан бикIай бусса оьрмулий оьрчIаха зий оьрму бувтсса ниттихъул кьадру бакъа бур тIий.

Ниттил кьимат
Ниттил кьимат

Гьай-гьай, лякьлул оьрчIал чулуха мукунсса бусрав бакъашиву цумурцагу ниттил дакIнийн щунссар. Мукунсса асарданийну хьусса къащилул ниттил щалла симан даххана шаврицIун, цимурцаннува дакI дурккун, хIайран хьуну личIлай дур. Рязиврув, ва дур яла аьсивмур сурат… ДакIнил макьу къадаркьсса чIумал, инсан ссахухчIав лаглан къаикIайссар.

Нинушиву – жан кьурван дуван хIадуршиву дакъар!

«ОьрчIансса оьрмулул ххуллурду тIитIлатIиссаксса, къуману бутлатисса цилвамур оьрму кьюлтI буллай най бур», – тIисса мяъна-мурадгу къатIайлассар.

Мяълумну бургарчан, бувчIлай бур щалагу дунияллийсса кулпатирттал, оьрчIал, нитти-буттал дянивсса арардал цIаний жан кьурван даврих цукунчIавсса мюхтажшиву дикIан къабучIишиву.

Инсантурал дянивсса унгуунгусса нахIу-хIалимсса арарду дикIан аьркинссар жаваблувшиву дуну, цала акьлу-кIулшилийну хIасул хьусса. ХIалимсса арарду дуван къабюхъайссар, агана инсан хIалану акъахьурчан.

Мяйжаннугу, цайминнаха аякьа дулланнин, цал цахара дуван аьркинссар. Цува дакIнива лащу-щаллусса, ххарисса инсаннащар цамагу талихIрайн уккан уван бюхъайсса. Вила хияллу, дакIниймур барт лаган буван къахъанахъисса чIумал, дакIгу тирх къаучайссар.

Лагма-ялтту гъан-маччанах, дустурах буругарчан, мукунсса инсантал зун цикссагу чIалантIиссар. Буругияра, оьрму оьрчIан хас бувсса, талихIрайн къабувксса ниттихъах. Ми цивппагу буссар, талихI бакъами хьуну, гьалак буклай, рязий бакъа, къалмакъаллу дуллай, цала оьрчIайх сси лахълай, зун тачIав бувмур кIул къашайссар тIий.

Цукунсса ччаврияр ихтилат бикIан аьркинсса, агана мукунсса ччаву сававну оьрчIру азурда хъанай бухьурчан?

Аьркинссарив оьрчIан мукунсса ччаву?

Учинна кьянкьану: «Хъисгу къааьркинссар!». Мукунсса оьрчIру хъуни хьувкун мудан тикрал буллан бикIайссар: «Къабуллан аьркинссия мукунсса кумагру», – тIий.

Агана, бюхълай бухьурчан цукунсса бунугу кумаг буван, цайминнан ххаралун къабувну, му аьркинссар иминну, дакIнихтуну, так ца Аллагьнал I ххуллий буллан. Нажагьлий мукун буван къабюхълай бухьурчан, бувагу къабувну хъинссар. Цанчирчан, инава цIуру-кIуру буллалини вихь най бунува учин тIий бур: «Вихь кумаг бува тIисса цу ия, къабуван аьркинссия», – куну.

ЦIунилгу тикрал буванна, нинушиву – му жан кьурван дуван хIадуршиву дакъар. Хъамитайпалул дунияллийн ляхъаврил мурад агьамссар, мунил кумаграйнур инсаннан оьрму бутан лахьхьин буллалисса. Му бакъассагу, цинмагу цайминнацIа цикссагу мюнпатмур лахьхьайссар.

Мунияту, цайминнаха аякьа даврил цIаний цаятува хъама битан къабучIиссар. Цинявппагу арарадал «ттул» ягу «цайминнал» дянив дикIан аьркинссар архIалсса ихтиярду. Мукунсса иминсса арардалли талихI бусса кулпатирттал гьанурду цIакь бувайсса.