Инсаннан хьхьичIва-хьхьичI кIулну бикIан аьркинмур

Самое важное что должен знать каждый мусульманин

Инсаннан хьхьичIва-хьхьичI кIулну бикIан аьркинмур
Самое важное что должен знать каждый мусульманин

Важно знать каждому мусульманину

Инсаннан хьхьичIва-хьхьичI кIулну бикIан аьркинмур

Инсан ниттил увну махъ балугъ хьусса ссятрайн ияннин мунай цичIав диндалул хIукму кIул буван, дин дуван ялув бакъассар. Бувмунилгу чири буссар, къабуварчагу бунагь бакъассар. Муниннин ивкIуманан гьаттал аьзабгу дакъассар, хIисаб-суалгу бакъассар, вас-ццах бакъа Алжаннавун гьантIиссар.

АцIния ххюра шин камил хьусса ссятрай, макIра щяйтIаннул хъяврин увну мани (сперма) бувккуну хьурчагу, шинну барт ларгун хьурчагу, авлиясса акъа, ахIмакьсса акъа, аькьлу бусса, кIулши дусса ухьурча хьхьичIва-хьхьичI мунай ялувссар цайми диндалул хIукмурду, фарзмур кIул буваннин кIира зат кIул дуван.

Мийгу хъанахъиссар:

  • РухI дусса дикIу, дакъасса дикIу аьламравусса гьарца зат ляхъан дурсса, гьармуний кьудрат дусса, цува дунияллийн уккан увну цанма неъмат, ризкьи буллусса Ца Цуванусса Аллагь ушиву кIул шавугу;

  • Мунал халкьунначIан гьан увсса, Дуньял, халкь цахлуну ляхъан бувсса МухIаммад Идавсгу [саллаллагьу алейгьи ва саллям], мунайн Аллагьнаяту ливксса Кьуръан хIакьшиву кIул шавугу.

Аммарив, ацIния ххюра шин хьуннингу, оьрчIан аькьлу шайхту, мунан Аллагь ушиву кIул уван ялувссар тIийгу бур. Му Аллагь кIулшивугу, Идавс [саллаллагьу алейгьи ва саллям] тIайла авугу АллагьначIа хъинну ххирасса, ххуйсса жавгьарди. Миннуйнур муъминчу лавайсса даражарттайн ияйсса.

Ми кIирагу зад кIул къадурну, мий хIакьшиврий дакI дацIан къадурну Заннаха эбадат дуван къашайссар. Мий кIул бакъа бувсса аьмал, фарзсса бикIу, суннатсса бикIу, оьсса бикIу, хъинсса бикIу, цичIав хIисав дакъассар, кьамул къабувайссар. Иман-Исламралгу, дин-тIааьтралгу марххагу, гьанугу мури.

Аллагьнайн мютIи хьуну Идавсин [саллаллагьу алейгьи ва саллям] мютIи къавхьуну, Идавсин [саллаллагьу алейгьи ва саллям] мютIи хьуну Аллагьнайн къавхьуну къабучIиссар. КIиягу хIакьшиврий дакI дацIан дурну кIиннайнагу мютIи хьун ялувссар.

Му Аллагьу Тааьла Цала усса куццуй кIул уваннив щищачIав къавхьуссар. Инсаннал кьудрат дакъассар. Амма, кIул къаувну чара бакъамур тIурча кIира куццуйсса дуссар: Аллагьнал Цалла Зат (сущность) кIул давугу, Мунал сифатру кIул давугу.

Зат кIул даву мури:

  • Му акъа чара бакъа икIан аьркиншиву кIулну икIавугу,
  • Аллагь ушиву кIулну икIавугу.
  • ХьхьичIавасса ушивугу,
  • Абадлий личантIишивугу кIулну икIаву.
  • Цайми затирттал куннасса зат дусса, чурх бусса акъашиву кIулну икIаву.
  • Ца кIанай кьарар хьуну, паракьат хьуну акъашиву кIулну икIаву ва мукунма цаймигу.

Сифатру кIул даву мури:

  • Гьаримур кIулману икIаву,
  • Каши думану икIаву,
  • Баллай, чIалай икIаву, мукуннасса цайми Аллагьнал сифатру душиву кIул давур.

Яла ялувссар му балугъ хьусса инсаннай диндалул гьанурду кIул буван. Мигу шанма буссар: Иман, Ислам, Идавсил [саллаллагьу алейгьи ва саллям] суннатрал хъирив нанаву.

Имангу ряхра дуссар. Исламгу ххюра дуссар. Мий кIирагу ца куннассар. ЦанницIун ца дархIуссар. Ца дуну ца дакъа къабучIиссар. Цания ца дакъахьурча му хIисав дакъассар. Иман баргъри Ислам мунил чанир. Иман чурхри Ислам мунил яннар. Иман дакIнил рухIирал аьмалли, Ислам чурххал базурдал аьмалли. Идавсил [саллаллагьу алейгьи ва саллям] увкуну бур: «Аьмал бакъаманал Иман кьамул дакъассар, Иман дакъанал аьмалгу кьамул бакъассар», – куну.

Ми ряхрагу Имангу хъанахъиссар:

  1. Аллагьнайн Иман дишаву.
  2. Малаиктурайн Иман дишаву.
  3. Луттирдайн Иман дишаву.
  4. Идавстурайн Иман дишаву.
  5. Кьиямасса кьинилийн Иман дишаву.
  6. Кьадарданийн Иман дишаву.

Ххюрагу Исламгу хъанахъиссар:

  1. Шагьадат дутаву.
  2. Ххювагу чак баву.
  3. Закят буккаву.
  4. Рамазан зуруй зума дугьаву.
  5. Каши хьурча ХIаж баву.

Вай ряхрагу Имангу, ххюрагу Исламгу мазрал мукIрушинна дурну, дакIнивугу миннуйн вихну, чурххал аьмал бувну, гьарца чIумал цалла-цалла шартIирдащал, рукнурдащал, адабирттащал дуллан аьркинссар Аллагьнал  кьамул дувансса куццуй. Мукун дувайма хIакьсса, дакIнихтунусса муъминчу хъанахъиссар. Ми камилну къадувайманайн камилсса муъминчу къаучайссар.

ДакIнивугу вих акъа, мазралгу мукIрушинна къадурма чапурчуври. ДакIниву Иман дусса ухьурча, му душиву чIалачIи дуван мазрал икьрал дувангу ялувссар. Имандалул хъунимий рукнурду мийри. Ца багьана бакъанува икьрал къадуварча, му муъминчу акъар. Мазрал икьрал дулларчагу дакIниву вих акъама мунафикьри, лажинлякъур. Мий кIиягу, чапурчув ва мунафикь абадлий Дуржагьраву личIантIиссар. Аллагьнал жува муния буруччиннав.

Чурххал аьмал къабуллалимагу: чак къабуллай, закят къабуклай, зума къадугьлай, мукунма цайми буван ялувмур къабуллай – фасикьри, Аллагьнал ялув бувмур къабуллай Мунайн мютIий къахъанахъимари. Мунай тавбагу дурну гьарца лирчIмургу хъирив лахъан ялувссар. Тавбагу къадурну лирчIмургу хъирив къалавхъуна ивкIуну гьарча, мугу кIайннала (чапурчувнал ва мунафикьнал) гьалмахчуври, мукуна абадлий Дуржагьраву личIантIиссар.

Идавсил [саллаллагьу алейгьи ва саллям] суннатрал хъирив къананимагу мубтадеъри, бидъаьчири, аьйкьумари. Мунай тавбагу дурну Идавсил [саллаллагьу алейгьи ва саллям] бува увкумургу буллай, мабувара увкумургу къабуллай мунал суннатрал хъирив бачин ялувссар.

Идавсил [саллаллагьу алейгьи ва саллям] хIадисраву увкуну бур: «Зу бикIияра жяматращал ва миннавугу чIявуминнащал. Минная личIий хъума дужжагьравунни личIий хъусса», – куну.

ГЪУНЧIУКЬАТIАТУССА КЬУРБАНАЬЛИЛ «НАСИХIАТУЛЬ-АЬВАМ» ТIИССА ЛУТТИРАВА