Мизитрал адабру

Этика посещения мечети из книги Насихатуль авам (Унчукатан)

Мизитрал адабру
Этика посещения мечети

Этика посещения мечети

Мизитравун ачиннин шава чаклингу ивссуну, кIира ракааьт суннат-чаклилгу дурну, Аллагьгу дакIний увгьуну, тавазуърай, хIузурданий, анавар къаувккун, паракьатну ачаву суннатссар.

Мизитравун наниний, ичIату уккайний:

«Бисмиллагь. Таваккалту аьлаЛлагь. Ла хIавла ва ла кьуввата илла биЛлагь. Аллагьуммажаьл фи кьалбий нуран, ва фи лисаний нуран, ва фи самъий нуран, ва фи басарий нуран важаьл халфий нуран ва амамий нуран» – учайссар.

Мизитрал хьулувун ивукун, уссай кьяркьи-зад духьурча мигу марцI дурну, урчIамур ччан хьхьичI буххан бувну уххайссар:

«Аоьзу биЛлагьиль-аьзими ва би-важгьигьилкарими ва султIанигьил-кьадими мина щайтIани р-ражим. Бисмиллагьи р-рахIмани р-рахIим. Аллагьумма салли аьла МухIаммадин ва аьла алигьи ва саллим. Аллагьуммагъфирли зунубий вафтахI ли абваба рахIматика ва абваба фазлика ва абваба ихIсаника ва абваба жудика ва абваба жаннатика бирахIматика я АрхIамаррахIимийн» – тIий.

Миву арамтал бухьурча, миннахьхьунгу салам булайссар. ЦучIав акъахьурча ягу чакру буллай лякъирча: «Ассаламу аьлайна» – учайссар. Яла кIира ракааьт мизит хъун баврил суннат-чаклилгу дурну, иътикафрайн нийятгу дурну, Аллагь кIицI лаглай, дуаь дуллай ацIайссар. Яла чаклил хьхьичI бувайсса ратибатругу бувайссар.

Мизитравун уххайнийгу хьхьичIа-хьхьичI уххаву хъинссар, уккайнигу махъа-махъ уккаву хъинссар, чири хьунмассар. Уккайнигу куямур ччан хьхьичI буккан бувну уккайссар, салаватгу дуртун:

«Бисмиллагь. Ва ссалату ва ссаламу аьла расулиЛлагь. Аллагьумма инни асъалука мин фазликаль васиъ. Аллагьуммаъсимний мина щайтIани рражим. Аллагьуммагъфирли зунубий вафтахI лий абваба фазлик», – учайссар.

Му куццуй мизитравун лавгун, щаллуну жамятрай чакгу бувну, мунил адабгу дурурччуну, мива укканнин дунияллул ихтилатгу къабувну уккарча, ниттил увсса кьини куна бунагьрая марцI шайссар. Идавсил [саллаллагьу алейгьи ва саллям] увкуну бур: «Цу унугу мизитравун увххун, гъалгъагу къабувну мива уккарча, му ниттил лякьлува увксса кьини куна (бунагьирттая марцI) шайссар», – куну.

Мизитраву иътикаф даврил адабру

Иътикаф учайссар Аллагьнахлуну мизитраву ацIаврийн. Мукун мизитраву иътикафрай ацIаву суннатссар, чири хъунмассар, цуксса чансса хIаллай ацIарчагу, цичIав къабуллай ацIарчагу. Му иътикаф ччисса адаминалгу мивун уххайний ният дикIан аьркинссар миву ацIан куну, ца ссятрай ацIан най ухьурчагу, ца гьантлий ухьурчагу, хьхьу-кьини, нюжмардий, зуруй, шинай ухьурчагу, чIумул кьадарккал къадарчагу. Мукун ният къадуварча, иътикаф къашайссар. ХIатта, гьарца чIумал чак буван уххайни, бувну укканнин ацIан куну ният дикIаву хъинссар, мугу иътикафри. Чаклин ивссуну давугу хъинссар къаивссуна дурмургу хIисавссар. Зума дургьуну давугу хъиннува хъинссар, чири хъунмассар.

Рамазан зуруй махъва-махъсса ацIвагу гьантлий Лайлатуль-Кьадрилул хьхьу тIалав дуллай даву хъиннува ххирассар. Му иътикаф дуван яла ххирамур, чири хъунмур мизитгу Маккаливсса Масжидуль-ХIарамри, яла Мадиналивсса Расулуллагьнал [саллаллагьу алейгьи ва саллям] мизитри (Масжиду-Ннабави). Муниву бувсса ца чак азарва цамур мизитраву бувсса чакнияр хъинссар. Масджидуль-ХIарамраву бувмурдив мунияргу хъинссар. Хъирив ххирамур – Масжидуль-Акьсари, Байтуль-Мукьаддасливсса (Иерусалимрайсса мизит). Хъирив нюжмяр-чак бувайсса мизит хъинссар, яла цумур бунугу личIи бакъассар.

Эбадат дуллай, Къуръан ккалай, вяъза-насихIат буслай, дарсру ккалай ацIавугу хъинссар, укуна ачIа ацIавунияр. Ца багьана бакъана мизитрава уккарчагу иътикаф батIул (зия) шайссар. ХIажатханттувун гьан, чаклин иссун уккаврийну батIул къашайссар, чIал къавхьуну кIура аярча. Мизитраву иътикаф даву суннат даврил хIикматгу: мизитраву акъасса чIумал инсан Аллагьнаяту гъапулну икIайссар, курчIилшивурттавун агьайссар. Аллагьнал къаттану хъанахъисса мизитраву иътикафрай щяивкIукун, Аллагьнал хьхьичI щяивкIману ккаллиссар, мивун ухханнин хьусса курчIилшивуртту, нукъсаншивуртту, баччибакъашивуртту мунийну дазайссар. Идавсил [саллаллагьу алейгьи ва саллям] увкуну бур: «Мизитраву щяивкIма – цала Заннал хьхьичI щяивкIма кунассар», – куну.

«ГьунчIукьатIан»