МухIаммад Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, дукия

То что любил есть наш пророк Мухаммад, саллаллагьу алейгьи ва саллям. Правильное питание в Исламе

МухIаммад Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, дукия
МухIаммад Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, дукия

Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, дукия

Чассаг

Чассаг чурххан хъинну бувзссар. Чассаграву буссар В6 витамин ва минераллу. Бувагу бакъассар чассаграву заралсса холестерин. Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, гьарица кьини букайсса бивкIссар арулва чассаг. 

ХIадисрайн бувну, Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, увкуну бур: «Гьарица кIюрххил арулва чассаг букайма, му кьини урувччуну уссар загьрулия ва бахIу-тIилисин баврия» (аль- Бухари).

Инжир

Инжир Алжаннул ахъулссаннувасса цар. Инжир хъинсса дарури лякьлул азардан. Инжирдануву гьарзассар чурххан бузсса витаминну ва антиаксидантру, цIакь дувайссар чурххал ттаркIру. Хъунасса Заннал Мубараксса Кьуръандалуву кIицI лавгун бур инжир.

НакI

НакIливу буссар чIявусса кальций. Мунияту накIлил цIакь дувайссар инсаннал ттаркIру ва ккарччив. Мукунна накIлил кумаграйну хъин дувайссар лякьлул азарду, ххуй шайссар за дакIний личIаву. Идавсин, саллаллагьу алейгьи ва саллям, ххирасса диркIссар кьяцлул ва варанттул накI. Мубараксса Кьуръандалул луттирайгу чIявусса чивчуну бур накIлия (мяъна): «ХIакьну, зун зула ризкьилиягу насихIат диллалиссар. Ризкьилул дуркусса дукра лялирну махъ, хIасул шайссар хIачIан иштахI бусса марцIсса накI» («Ан-Нагьль» суралул 66-мур аят).

ДикI

Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, мукъурттийн бувну, дикI ккаллину дур чIявусса минераллу, белокру ва цаймигу витаминну бусса яла агьаммур дукрану. ДикIувусса минераллал инсаннал чурххал ттаркI кьянкьа дайссар, нярал система цIакь шайссар. Амма шикку кIицI лаган аьркинссар цамур затгу. МухIаммад Идавсин, саллаллагьу алейгьи ва саллям, цуксса цанна дикI ххирасса диркIнугу, ччя-ччяни дукралуву ишла къадувайсса диркIссар. Аьйшал, радиаллагьу ангьа, бувсун бур, МухIаммад Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, дикI дусса дукра чIяру къавайсса диркIшиву.

Имам аль-Бухарил ца хIадисраву чивчумуния буслай бур: «МухIаммад Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, ужагърай кIива зурул мутталий пачливу цIу къадирхьун диркIун дур. Мунил сававгу, дувансса мюнпат бусса дукра дакъашиву хьуну дур. Жул щала кулпатрал дукра чассаг ва щинни диркIсса, так чIумуя чIумуйн ссайгъатран щилдунугу накIгу дучIайва».

ТIутIи

МухIаммад Идавсин, саллаллагьу алейгьи ва саллям, яла ххирамур ахъулссаннувасса ца – тIутIи бивкIссар. ТIутIувугу инсаннал чурххан хайрсса чIявусса витаминну буссар. Му бакъассагу, тIутIул марцI буккан бувайссар инсаннал оьтту, хъунмасса хайр буссар ччаруллан ва ххюттурдан.

НицI

НицIал чIярусса азарду хъин дувайссар. МухIаммад Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, гьарца кIюрххил ницIащалсса накIлил ккуппи хIачIайсса диркIссар. НицIал хъин дувайссар лякьлул азарду, бутайссар дукралух иштахI. Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, увкуну бур, шанма жура буссар хъин хьун бюхъайсса: «Хъин хьун бюхъайссар кьуру бизаврийну (хIижама), ницIал къуса дирхьуну ва ччуччин баврийну» (аьл-Бухари).

Зайтун нагь

Зайтунналул мурхьирал ахъулсса Алжаннул ахъулссаннувасса цану хъанахъиссар. Зайтунналул мурхьирал ахъулссаннул, мунил нагьлил ххуй бувайссар инсаннал бурчу, цIакь дувайссар чIарарду, хъин дувайссар лякьлул азарду. Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, увкуну бур: «ХIачIлачIияра зайтунналул нагь, ишла дувара мунил ахъулсса, цанчирча зайтунналул мурхь буллугъссар» (ат-Тирмизи, №1852).

Хъа

Хъалул къалмуя дурсса дукралул кумаг бувайссар бургъил зурзу багьсса (лихорадка), ццахханнарал хьусса инсан хъин уван. МухIаммад Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, букайсса бивкIссар хъалуя бувсса ччатI ва ккурч.

Чурх заэв бувксса азарду хъин дувайссар хъалуя дурсса дукралул. Инсантал чIявусса чичлай бур углеводру ва протеинну тIайлану ишла баврия. МухIаммад Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, углеводру бусса зад дукайсса диркIхьурча, ми бивкIссар хъалул къама. Мигу Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, гьарза къабувайсса бивкIссар. Аьйшал, радиаллагьу ангьа, бувсун бур: «ТачIав Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, куннил хъирив кув кIира кьини уччиннин хъалул дукра къадуркуссар». Цама асхIабнаятусса хIадисравугу бур: «Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, тачIав дикIул ягу хъалул дукра уччиннин къадукайсса диркIссар».

Хъамалу лавгний тIурча, укуннамур чIумалнияр цахъи гьарзану дукайсса диркIссар, миккугу тачIав уччиннин къадукайсса диркIун дур.

Къалпуз

Къалпузраву чIяруссар щин, чанссар нацIушиву. Муниву буссар витаминну, минераллу ва дурухлурду (рак) хьун къаритайсса цаймигу затру. Къалпуз хъинссар ччаруллан, лякьлун ва къюкIлин. Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, букайсса бивкIссар къалпуз ччассагущал.

Къавахъ

Къавахъгу ххирасса бивкIссар МухIаммад Идавсин, саллаллагьу алейгьи ва саллям. Къавахъ даруну бацIайссар астма, къюкIлил азарду дусса, оьттул давление гьаз шайсса ва цаппара дурухлурдал азарду дусса инсантуран.

Ялув кIицI ларгсса дукиярдая буниялагу хъунмасса хайр буссар инсантурал организмалун. Гьарца кьини дукайсса дукралуву ва ишла дулларча, чIаланну ххуй хьун тIиссар инсантурал цIуллусагъшиву, му бакъассагу ва Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, суннатри.

Вай дукрарду канакисса инсаннал ттаркI битав шайссар, цIакь шайссар бишив, цIулагайссар чурх. Вай цимурца элмийсса ххалбигьавуртталгу исват бувсса затрур. Бачияра хIарачат буваннуча жулагу, жула оьрчIал ва кулпатирттал цIуллу-сагъшиву цIакь дуллай ва жуна ххирасса МухIаммад Идавсил, саллаллагьу алейгьи ва саллям, сунналул хIурмат буллай.