Буруччинну гриппрая ва шярая

ОРВИ сукку шайссар чIявусса вирусирттайну. Аьлимтурал аьдадрай ми бур кIиттуршуннийн бивсса. Яла ппив хьусса журарду бур пара¬грипп, аденовирус, риновирус…

Буруччинну гриппрая ва шярая
Буруччинну гриппрая ва шярая

Как сберечься от гриппа и насморка?

Ми лахъан бюхъайссар къашавайсса инсанная. СсихIиравух,, аьнчливух, хъугьулувух, хьурхьливух ми гьавалувух ппив шайссар. Му гьавалий ссихI ласласисса инсантурайн лахъайссар. Лавкьсса кIанттай гриппрал ва ОРВИ-лул вирусру ппив шайссар къашавайсса инсаннал лагмасса арулла метралийх. КIира ссятрая урчIра ссятрайн бияннин ми яхъанай буссар къашайшалал ччан бивзсса кIанттайсса гьавалуву. Вирус гьаваллаву яла ппив шайссар къашай хьуну хьхьичIсса кIира кьини. Амма грипп лахъан бюхъайссар ичIура ишласса затурдиягу: нузал каймулия, тIахIни-кIичIулия, лажинлия… Хъиривлаявурттайн бувну гриппрал вирусру, масалдаран, инсаннал карунний яшайсса бур ххюра минутрай. Агарда, му чIумул мутталий инсаннал ссайндунугу ка лаярча, кания гайннуйн вирусру лахъантIиссар ва гайннуй лахъисса чIумуй личIантIиссар. 24-48 ссятрай ми яшайссар муххай ва синттуй, 10 кьини – пюрундалий.

Британиянал аьлимтурал тIимунийн бувну, чIиви оьрчIал цала майрайн, яруннийн ва кьацIлийн ка лаяйсса дур кьинилун шанттуршилла. Миннал карунния вирусру лахъайссар игрушкарттайн, нузал каймунттайн ва цайминналгу ишла дуллалисса ичIаллил затурттийн. Грипп дирсса инсанная му цайминнайн лахъайссар хьхьичIсса 3-4 гьантлий, 5–7 гьантлува муния лагма-ялттунан нигьачIаву дакъассар. СияхIрайн бувну, гриппрал къашавайсса инсанная му лахъайсса дур дянивну ххюя инсаннайн.

Грипп личIи дуван шайссар къашай шавривун. Му найдунура ялун личайссар: байбишайссар хъинну бакI цIий, чурх зурзу-кувку тIий, базу-базурду гъагъари хъанай, гьухъа битлай, чанная яру нигьабуслай. Температура цакуну лахъ шайссар 39-ннийн дияннин, ца-ца чIумал 40-луннийнгума ва бюхъайссар шанма-мукьва гьантлий яларай къадагьан. Дукралухсса иштахI бакъа шайссар. Грипп захIматсса журалий диярча, дакI ларай дачайссар, шану бакъа шайссар, хIал биллан бикIайссар, бакIравух гъалгъа тIун икIайссар, хьхьару батIлан бикIайссар.

ОьнцI, хъугьу ва цаймигу бявкъу-гъили шаврил лишанну ялун личайссар температура яларай дагьну махъ. Лахъисса чIумуй ялагу чурххал хIал чаннува личIайссар.

Бявкъу-гъили шаву - шяра тIурча ялун личайссар хIаллихIаллих: байбишайссар кьакьари цIий, амма инсаннан бувчIин бувассар цува къашай хъанахъиссарив ягу къахъанахъиссарив. Яла бачайссар оьнцI, аьнчру, ца-кIива гьантлува байбишайссар хъугьу. Температура бюхъайссар лахъ хьун ягу дурагу къахьун, ягу чан-кьанну лахъ хьун – 37,5–38-ннийн дияннин.

Хъиличаву (Осложнения)

Грипп нигьачIиссар хъиличаврийну. Яла захIматссар – пневмония, менингит ва менингоэнцефалит. Вай хъиличавуртту хIакьинусса кьинигума щаллуну хъин дуван къашайссар. Вирусрал инфекциялул иммунитет хьхьара дувайссар, чурххаща бактериярттайн къарши бацIан къашайссар ва мунийну, агарда инсаннайн грипп кIилчингу лахъарча, хъиличайссар. Ялун личин бюхъайссар бронхит, отит, синусит, миокардит – (къюкIлил бишив ссатиржан шаву) Бактериярттайну хъиличайссар, хъунмурчIин, къашайшала къулай хьусса чIумал.

ЦIунилгу лахъ шайссар температура, байбишайссар ахпувращалсса хъугьу, хханхха цIий байбишайссар. Хъиливчусса чIумал чарабакъассар хIакиннал маслихIат. Ца-ца чIумал багьайссар къашайшал азарханалий уттуишин уван. Мунийн бувну гриппрал къашавайсса чIумал цукунчIав къабучIиссар ликкурттай занан, аьркинссар шануцIух икIан ва хъинну хъирив лавну хъин дан.

Шярая махъ тIурча хъиличаву нажагьссар, гриппрая махъуксса захIматссагу къадикIайссар. Амма уруччин аьркинссар.

Цукунни гриппрая ва шярая уруччинтIисса?

ОРВИ ва грипп лахъайссар майравун, кьацIливун ва иттав вирус багьсса чIумал. Инсантал тIурча ччя-ччяни лажиндарайн кару лаллан бикIай, цанмавагу къабувчIлай. Мунийн бувну, микробру ппив къахьуншиврул, цувагу, цала лагма-ялттумигу буруччиншиврул аьркинссар:

  • Чапалсса кару лажиндарайн къалаллан, ми ччя-ччяни ссахIвандалий шюшаван (15-30 секунрай). Агарда, щин ва ссахIван канилу бакъахьурча, гьассар дезинфицирующий гель. Лажингу бюхъавай ччяччяни шюшларча хъинссар;
  • Аьнч ягу хъугьу учаван аьркинссар май ва кьацI чагъарданул карщух кIучI бувну (яла карщи найдуна экьирутан аьркинссар), карщи каниву дакъахьурча - ссюрхъиравун, хьурхьлил кIунтIащал вирусру затурдийн къабагьаншиврул. Къашавайма аьркинссар занан медицинский маскагу ларххун. Къашавай акъасса инсаннан маска аьркин дакъассар, гриппрал вирусрая уруччайссар так FFP2 и FFP3 классрал респиратордал;
  • Къашавайманая архну икIан. Цувагу къашавайсса чIумал кьатIув къауккан.

Даруртту, БАД-ру ва халкьуннал даруртту

ХьхьичIва лаччи ккалли бувайссия вирусрайн къаршисса дарувран. ЧIярусса шиннардий гъалгъа тIий буссия бявкъу-гъили шаву C витаминдалул ва эхинацеялул кумаграйну хъин дувайссар тIий. Амма хъиривлаявурттал ми гъалгъарду тасттикь къабувунни.

Аьрасатнаву машгьурсса ОРВИ-лийн ва гриппрайн къаршисса даруртту бур шанма журалул «Кагоцел» ва «Арбидол» дарурттал дакъар мяълумсса хъирив лаяву.

«Анаферон», «Оциллококцинум» ккаллину бур гомеопатическийсса дарурттан. Буссар ялагу «Тамифлю» ва «Реленза», вайннул кумаг бувайссар яла нигьачIисса А журалул грипп хъин дуван, амма ми къабучIиссар цайнува цала ишла буллан. Цайнува цала ишла булларча, миннуясса кумаграяр зарал хъунмассар. Му бакъасса, анжагъ ялун чIалачIисса хасиятрайн бувну, грипп цумур вирусрал дуссарив аьщуйн щуну кIул дуван захIматссар. Вирусрал жура кIул бувайсса тест-полоскарду Аьрасатнаву ишла буллай бакъар бувагу. Бакъар цавагу дарув ОРВИ-лия уруччинсса ягу бявкъу-гъилишаву хъин дан бюхъайсса. ОРВИ-лия уруччин бюхъайссар так чурх сасан баврийну. ЦIакьсса иммунитет хьхьичIрахьхьичI хъар хъанахъиссар нярая ва ххютту-калия.

Иммунитет цIакь дуваншиврул аьркинссар цIуллуну оьрму бутлан, дукра тIайлану канан, спортрахун агьан, гьавалийн ччя-ччяни уклан, ичIура ва даврий шартIру дузал дуван (температура дикIан аьркинссар 18–22 градус, чIумуя-чIумуйн чIавахьултту тIитIаван, ччя-ччяни ххит лишаван, пол шюшаван). Так му кьяйдалийри инфекциярттащал талан бюхъантIисса.