Муаьлимнал адав

Уважение к учителю в Исламе. Муаьлимнан агьамсса адавру. Важные этические правила(адабы) учителя по отношению к ученику.

Муаьлимнал адав
Муаьлимнал адав

Уважение к учителю в Исламе.

1. МарцIсса ният.

Учительнал дикIан аьркинссар марцIсса ният - цанма кIулмур лахьхьин буллан, Аллагь цаятува рязишиву мурадрай.

Элму лахьхьин даву Аллагьнал ялув бишайссар Цала язи бувгьуминнай. Мукун, цала чIумал язи бувгьуну бивкIссар идавстал. Миннал хъирив асхIабтал, табиинтал. Гихунмайгу Исламрал аьлимтурал куннал куннан лахьхьин дуллай, элмурду най диркIссар никирая никирайн. Аллагьнал цIимилийну хIакьинусса кьинигу мукунма хъанай бур.

Шикку кIицI лавгминнал чIарав жува бишаву пайда бакъасса давури. Му жула ишгу ихтияргу дакъар. Амма гьарца учительнан кIулну бикIан аьркинссар, халкьуннан элму-кIулши лахьхьин даву Заннал гьарцаннан къадулайшиву.

Мунияту, муаьлимнан яла агьаммур – марцIсса ният даву ва Аллагь рязи авричIан кIункIу шавури. Цамур ният, масъала арцу лякъаву - къатIайлассар. Цала даврих арцу ласун ихтияр духьурчагу, хьхьичIунмур ва гьанумур ният му дикIан къабучIиссар. Учительнал ляхълахъимур арцу дакъарча, Аллагь рязишивури.

2. Учениктал - аманатру

Муаьлимнан хъама битан къабучIиссар дуклаки оьрчIру Аллагьнал цайнма тапшур бувсса аманатру бушиву. Му чIумалли педагогнан бувчIинтIисса элму хьхьичIуннай дачин давриву цала бияла цуксса хъунмасса буссарив. «Студент акъахьурча, учительгу акъассар», - куну бур учалалуву. Масалларан, дунияллий элму лахьхьин ччисса цавагу инсан акъахьурча, цукунни муаьлимнал цаламур даву дурну, Кьиямасса кьини хъунмасса чири-мархIаматран лайкь хьунтIисса?

3. Дуклаки оьрчIай дакI цIуцIаву

Муаьлимнал хIарачат буван аьркинссар дуклаки оьрчIан кIилчинма ппу куна икIан, мюталимтурах цала оьрчах куна уругаван, гайннащал хIалимну икIан, аякьа дуллан, гайннан хъинмур чIа тIун, кумаг-кабакьаву дуллан, Исламрал ккаккан бувсса куццуй оьрму бутлан лахьхьин буллай цала чIун харж дуллан, цащава бюхъайкун гайннан аьркинмур щаллу дуллан.

4. Дуклаки оьрчIал элмулул даража хIисавравун ласаву

Лахьхьин дуллалисса дарс дурчIин дуван аьркинссар мюталимтурал даражалух урувгун, бигьасса, бувчIинсса мазрай. Дуклаки оьрчIал ласун бюхъаймунияр ххишаласса дарсру дихьлан аьркин бакъассар. Мунияту кIулну бикIан аьркинссар учениктал ци оьрмулул буссарив ва миннал кIулшилул даража цукунссарив. Мукунсса кьяйдалул дуклакиманал авуршивугу лагь къадувайссар, учительнангу кумаг шайссар дуккаву тIайлану дачин дуван.

5. Дарсираву бакъамургу лахьхьин баву.

Муаьлимнаща шайссар цала дарс дишаву бакъасса, цаймигу мюнпатсса насихIатру, маслихIатру бусаван, оьрчIан оьрмулуву аьркин хьунмур лахьхьин буван.

6. Низам дуруччаву.

Муаьлимнахь ихтияр дакъассар дарс личIан дуван. Ккаккан дурсса чIумал дарс дишин къахьунтIий бухьурча, цинявннан сант дусса цIамур чIун лякъин аьркинссар.

7. ХIурматрах ялугьлан къабучIиссар.

Учитель нигьачIий икIан аьркинссар, дуклаки оьрчIал цала чулухунмай хъиннува лахъсса хIурмат булларча, мунил цала даврихсса чири чан къабуван. Мюталимнал буллалисса хIурматрая лазат ласларча, цала бувсса захIматрал чири Кьиямасса кьини чан хьуну лякъин бюхъайссар.

Дуккаву, цайми цачIуну дувайсса давуртту кунна, - кIива инсаннал дянивсса ишри. Му иширавугу учительналмур жаваблувшиву ларайссар, цанчирча мунал элмугу, оьрмулул ххуллугу хъунманутIий.